Omuzdaki sıkışma yetişkinlerdeki omuz ağrılarının en sık görülen sebebidir. Omuzun döndürücü kılıfının humerus adlı kol kemiği ile kürek kemiğinin omuz üzerindeki uzantısı arasında sıkışması sonucu meydana gelir. Döndürücü kılıf omzun dört ayrı kasına ait tendonların birleşmesi ile oluşur. Bu kaslar kol kemiğini döndüren kaslardır. Bunlar aynı zamanda kolu askıda tutar.
Akromion kürek kemiğinin omuz üzerindeki kısmına verilen isimdir. Humerus başının üst kısmındadır. Kol yukarı kaldırıldığında döndürücü kılıf humerusun başı ile akromion arasında sıkışır. Bu durum ağrıya ve hareket azalmasına yol açar.
Bu sıkışma döndürücü kılıf üzerine yerleşmiş olan bursanın inflamasyonuna veya tendonlarda tendinitlere (tendonların inflamasyonu) sebep olur. Bu sıkışmalar tekrarlarsa döndürücü kılıf yırtılabilir.
 |
 |
| A. Supraspinatus tendonunun korakoakromial bağ ile ilişkisi, B. Supraspinatus tendonunun sıkışmasını gösteren MR görüntüsü | |
Omuz Sıkışma Sendromunun Sebepleri
Sıkışma sendromu kendi başına bir tanı değil, klinik bir belirtidir. Sıkışma sendromuna neden olabilecek en az dokuz farklı tanı vardır. Bunlar şunları içerir:
| • |
Omuz kemerindeki kemik anomalileri
|
| • |
Rotator manşet yaralanması
|
| • |
Omuz eklemini kaplayan labrumda bir yırtılma veya hasar
|
| • |
Omuzun kısmi çıkığı
|
| • |
Biseps kası tendonunun yaralanması
|
| • |
Kürek kemiği veya omuz kuşağının anormal hareket şekilleri
|
Risk Faktörleri
Sıkışma sendromu genç sporcularda görülebildiği gibi orta yaşlı kimselerde de görülebilir. İnşaat işçileri ve boyacılar gibi tekrarlayan baş üstü hareketleri sık yapan meslek gruplarında, atma-fırlatma sporları, yüzme, basketbol, voleybol, tenis gibi kol yukarıda aktiviteleri sıklıkla yapan sporcularda daha sık oluşur. Basit bir yaralanma sonucu ağrılar başlayabilir ya da kendiliğinden de ortaya çıkabilir. Bazen yaşa bağlı olarak gelişen kireçlenme ya da travmaya bağlı yırtık gibi durumlar da omuzda sıkışmanın ortaya çıkmasını sağlayabilir. Omuz sıkışmasının nedeni bazen doğuştan gelen anomaliler olabileceği gibi, bazen de tendondaki kanlanmanın azalmasına bağlı olarak ortaya çıkan yırtıklar da olabilir.
Belirtiler
|
•
|
Ağrı: Omuz sıkışması sendromunda hastalar kolunu kaldırdığında ağrı ya da huzursuzluk hisseder. Bu ağrı başlangıçta hafiftir, zaman içerisinde şiddetlenebilir. Omuz hareket ettirildiği sırada ağrı ortaya çıkabilir. Omuz uzun süre harekete maruz kaldıktan sonra ağrı kalıcı hale gelir ve geceleri uyutmaz. Kol yukarı kaldırılınca ağrıda aniden artma olur. Kol yukarda aktiviteler yapan sporcularda ağrı artar. Hastalığın ileri evrelerinde kolun ön kısmında hissedilen ağrı vardır. Tüm bu belirtiler ortaya çıktığı zamanlarda hasta dişlerini fırçalamak, saçlarını taramak ya da giyinmek gibi günlük yaşam aktivitelerini yapamaz hale gelir.
|
|
•
|
Omuzda Şişlik ve Hassasiyet: Sıkışma genellikle omuzun ön kısmında hafif bir şişlik ve hassasiyet meydana getirir. Zamanla hareket kısıtlılığı gelişebilir. Sorun devam ederse, geceleri de ağrılar olmaya başlar.
|
|
•
|
Omuz Kaslarında Güçsüzlük ve Hareket Kısıtlılığı: Kolun kuvveti ve hareketleri azalır. Özellikle kolu arkaya, sırta gitmesi zorlaşır. Sorun sürekli hale gelirse, sonuçta donmuş omuz gelişebilir. Bu durumda kolun her yöne olan hareketi kısıtlanır.
|
Teşhis
Teşhis için hastanın şikayeti ve hikayesi dinlenir. Daha sonra hasta muayene edilir ve omuz röntgeni istenir. Filmde özellikle sıkışmaya yol açan bir kemik yapının olup olmadığı araştırılır.
Bazen film teşhis için yeterli olmayabilir. Bu durumda MR çekilebilir. MR’da bursa içinde sıvı ve tendonlarda inflamasyon hali görülür. Bazen de omzun döndürücü tendonlarında yırtık görülebilir.Teşhis amaçlı olarak bursa içine yerel uyuşturucu ilaç verilebilir. Bu enjeksiyon sonucu ağrı geçerse teşhis doğrulanmış olur.
Tedavi
Ameliyatsız Tedavi: Başlangıçta ameliyat dışı tedavi uygulanır. Dinlenme ve kol yukarıda aktivitelerden kaçınma faydalı olabilir. Ayrıca steroid olmayan inflamasyon giderici ilaçlar da kullanılır. Hareketlerin kısıtlanmaması için aktif egzersizler yapılır. Omzun donması engellenir. Çok ağrılı dönemlerde bursa içine kortizon da enjekte edilebilir. Ayrıca fizik tedavi de uygulanabilir. Düzelme haftalar boyu sürebilir ve ağrılar geçip hareketler normale döner.
Cerrahi Tedavi: Cerrahi olmayan yöntemlerle ağrı geçmezse, doktor ameliyat önerebilir. Ameliyattan amaç sıkışıklığı önlemek ve döndürücü tendonlar için daha geniş bir alan oluşturmaktır. Böylece kol yukarı doğru daha rahat hareket eder ve bu hareketlerde ağrı oluşmaz. Ameliyat artroskop yardımı ile kapalı veya açık yapılabilir. Her iki yöntemde de sıkışıklığa neden olan kemik çıkıntısı tıraşlanır ve sıkışma önlenir. Ameliyattan sonra kol bir askı içinde dinlendirilir. Ağrılar azalınca hareketler artırılır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon programı uygulanabilir. Bu şekilde 2-4 hafta içinde ağrılar tamamen yok olabilir.
